Φωτογραφίες της Kim Phuc μετά τη Ναπάλμ που της άλλαξε τη ζωή
Ένα δευτερόλεπτο ήταν αρκετό και ο φωτογράφος του Associated Press Huynh
Cong Ut «αιχμαλώτισε» στο φακό του το στιγμιότυπο που θα συμβόλιζε την
τραγωδία του πολέμου του Βιετνάμ και θα στοίχειωνε όποιον την έβλεπε όσα
χρόνια κι αν περνούσαν.
Η φωτογραφία της 49χρονης σήμερα Kim Phuc- με το σώμα της μία ολόκληρη πληγή- και των αδελφών της να τρέχουν για να γλιτώσουν από μία βόμβα Ναπάλμ είναι μία εκκωφαντική κραυγή που συμπυκνώνει τον τρόμο του πολέμου με τρόπο που οι λέξεις δεν θα μπορούσαν να περιγράψουν.
Πίσω από το ενσταντανέ που σημάδεψε τους πρωταγωνιστές του υπάρχει μία λιγότερο γνωστή ιστορία. Είναι η ιστορία ενός ετοιμοθάνατου παιδιού που ήρθε κοντά με ένα νεαρό φωτογράφο από τύχη. Είναι μία στιγμή που «πάγωσε» μέσα στο χάος του πολέμου και η οποία θα ήταν σωτηρία αλλά και κατάρα στη ζωή της Kim Phuc.
«Ήθελα πραγματικά να ξεφύγω από εκείνο το κοριτσάκι αλλά η φωτογραφία δεν με άφηνε», λέει η Kim Phuc. Ήταν 8 Ιουνίου του 1972 όταν άκουσε έναν στρατιώτη να φωνάζει «Πρέπει να φύγουμε, θα βομβαρδίσουν εδώ και θα μας σκοτώσουν». Μερικά δευτερόλεπτα αργότερα θα έβλεπε κίτρινες και μωβ φλόγες να τυλίγουν το ναό Cao Dai όπου η οικογένειά της είχε βρει καταφύγιο.
Το κοριτσάκι σήκωσε το κεφάλι του και κοίταξε στον ουρανό. Το έδαφος σείστηκε και έγινε μία έκρηξη ζέστης.
Η έκρηξη τίναξε το χέρι της. Τα ρούχα της έλιωσαν κι εξατμίστηκαν στο λεπτό. Τα δέντρα έγιναν πυρσοί και ο πόνος τρύπησε το δέρμα και τους μύες της.
«Θα είμαι άσχημη, δεν θα είμαι πια κανονική» σκεφτόταν. «Οι άνθρωποι θα με βλέπουν διαφορετικά». Σε κατάσταση σοκ άρχισε να τρέχει πίσω από τον αδελφό της. Δεν είδε τους ξένους δημοσιογράφους καθώς έτρεχε ουρλιάζοντας προς το μέρος τους.
Μετά έχασε τις αισθήσεις της.
Ο 21χρονος Ut, ο Βιετναμέζος φωτογράφος που τράβηξε τη φωτογραφία τη μετέφερε σε ένα μικρό νοσοκομείο. Εκεί του είπαν πως το παιδί δεν μπορούσε πια να βοηθηθεί. Αλλά εκείνος έδειξε την αμερικανική δημοσιογραφική κάρτα και απαίτησε το κορίτσι να έχει όποια φροντίδα χρειάζεται.
«Έκλαψα όταν την είδα να τρέχει. Εάν δεν τη βοηθούσα, αν πέθαινε, νομίζω θα σκοτωνόμουν», λέει.
Πίσω στο γραφείο του στη Σαϊγκόν εμφάνισε το φιλμ του. Αρχικά υπήρξαν φόβοι πως η φωτογραφία δεν θα γινόταν δεκτή λόγω της πολύ αυστηρής πολιτικής του πρακτορείου για το γυμνό.
Αλλά ο βετεράνος φωτογράφος Horst Faas της έριξε μια ματιά και ήξερε πως ήταν η φωτογραφία που θα έκανε τους κανόνες να σπάσουν. Επέμεινε στην ειδησεογραφική αξία της και κέρδισε.
Λίγες μέρες μετά τη δημοσιοποίηση της φωτογραφίας, που προκάλεσε σοκ στον κόσμο, ένας άλλος δημοσιογράφος ανακάλυψε πως το κοριτσάκι της φωτογραφίας είχε επιζήσει. Ο Christopher Wain, ανταποκριτής του βρετανικού τηλεοπτικού δικτύου British Independent Television Network, που είχε δώσει νερό στην Phuc και της είχε δροσίσει την πλάτη που καιγόταν αγωνίστηκε να μεταφερθεί στη μονάδα Barsky, τη μόνη εγκατάσταση εξοπλισμένη για την αντιμετώπιση σοβαρών τραυμάτων.
«Δεν είχα ιδέα πού βρισκόμουν και τι είχε συμβεί. Ξύπνησα στο νοσοκομείο, πονούσα φρικτά και ήμουν τρομοκρατημένη», λέει η Kim Phuc. Το 30% του σώματός της είχε σημαδευτεί από εγκαύματα τρίτου βαθμού αλλά το πρόσωπό της είχε διασωθεί. Με τον καιρό οι πληγές της άρχισαν να επουλώνονται.
«Κάθε πρωί οι νοσοκόμες μου έκαναν μπάνιο για να απομακρύνουν το καμένο δέρμα μου. Έκλαιγα και όταν δεν άντεχα άλλο τον πόνο λιποθυμούσα», θυμάται.
Η Phuc βγήκε από το νοσοκομείο 13 μήνες μετά το βομβαρδισμό. Είχε δει τη φωτογραφία του Ut που είχε εντωμεταξύ κερδίσει βραβείο Πούλιτζερ. Δεν είχε όμως συνειδητοποιήσει τη δύναμή της εικόνας αυτής. Ήθελε μόνο να γυρίσει σπίτι της και να είναι το παιδί που ήταν.
Η ζωή της έγινε κατά κάποιο τρόπο όπως ήταν. Ο Ut και κάποιοι άλλοι δημοσιογράφοι την επισκέπτονταν μέχρι που οι δυνάμεις του βορά πήραν τον έλεγχο του Νοτίου Βιετνάμ και ο πόλεμος τερματίστηκε.
Δούλεψε σκληρά και έγινε δεκτή στην ιατρική σχολή, κάνοντας πραγματικότητα το όνειρό της να γίνει γιατρός. Αλλά όλα έλαβαν τέλος όταν οι κομμουνιστές ηγέτες συνειδητοποίησαν την προπαγανδιστική αξία που θα είχε το «κορίτσι της Νάπαλμ».
Εξαναγκάστηκε να εγκαταλείψει το κολέγιο. Παρακολουθούσαν τις επισκέψεις που δεχόταν, ό,τι έλεγε. Χαμογελούσε κι έπαιζε το ρόλο της αλλά μέσα της η οργή μεγάλωνε.
«Ήθελα να ξεφύγω από εκείνη τη φωτογραφία. Κάηκα από Ναπάλμ και έγινα θύμα πολέμου αλλά μεγαλώνοντας έγινα άλλου τύπου θύμα», λέει. Στράφηκε στη βιετναμέζικη θρησκεία της αλλά δεν βρήκε απαντήσεις.
«Η καρδιά μου είχε μαυρίσει. Ευχόμουν να είχα πεθάνει σε εκείνη την επίθεση για να μην υποφέρω άλλο. Ήταν τόσο δύσκολο για μένα να κουβαλάω αυτό το βάρος με όλο το μίσος, το θυμό και την πικρία», λέει.
Μία μέρα σε μία βιβλιοθήκη βρήκε ένα αντίτυπο της Βίβλου. Για πρώτη φορά άρχισε και πάλι να πιστεύει πως η ζωή της είχε ένα σχέδιο. Και ξαφνικά η φωτογραφία που της είχε δώσει ανεπιθύμητη δημοσιότητα έγινε ευκαιρία.
Ταξίδεψε στη Δυτική Γερμανία για να δεχθεί ιατρική φροντίδα. Αργότερα κανόνισε να σπουδάσει στην Κούβα.
Στο Πανεπιστήμιο η Phuc γνώρισε έναν νεαρό Βιετναμέζο, τον Bui Huy Toan. Παντρεύτηκαν το 1992 και πήγαν ταξίδι του μέλιτος στη Μόσχα. Στην πτήση της επιστροφής στην Κούβα αυτομόλησαν σε στάση ανεφοδιασμού στον Καναδά. Ήταν επιτέλους ελεύθερη.
Τα μίντια την ανακάλυψαν να ζει κοντά στο Τορόντο κι εκείνη αποφάσισε να πάρει τον έλεγχο της ιστορίας της. Ένα βιβλίο γράφτηκε το 1999 και στη συνέχεια έγινε κι ένα ντοκιμαντέρ. Της ζητήθηκε να γίνει Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως του ΟΗΕ για να βοηθά θύματα πολέμου. Εκείνη κι ο Ut συναντήθηκαν πολλές φορές για να πουν την ιστορία τους. «Είμαι τόσο χαρούμενος που βοήθησα την Kim. Την αποκαλώ κόρη μου», λέει ο Ut που εργάζεται ακόμα για το Associated Press και πρόσφατα επέστρεψε στο χωριό Trang Bang.
Δείτε τις φωτογραφίες
Η Kim το 2010
Η φωτογραφία της 49χρονης σήμερα Kim Phuc- με το σώμα της μία ολόκληρη πληγή- και των αδελφών της να τρέχουν για να γλιτώσουν από μία βόμβα Ναπάλμ είναι μία εκκωφαντική κραυγή που συμπυκνώνει τον τρόμο του πολέμου με τρόπο που οι λέξεις δεν θα μπορούσαν να περιγράψουν.
Πίσω από το ενσταντανέ που σημάδεψε τους πρωταγωνιστές του υπάρχει μία λιγότερο γνωστή ιστορία. Είναι η ιστορία ενός ετοιμοθάνατου παιδιού που ήρθε κοντά με ένα νεαρό φωτογράφο από τύχη. Είναι μία στιγμή που «πάγωσε» μέσα στο χάος του πολέμου και η οποία θα ήταν σωτηρία αλλά και κατάρα στη ζωή της Kim Phuc.
«Ήθελα πραγματικά να ξεφύγω από εκείνο το κοριτσάκι αλλά η φωτογραφία δεν με άφηνε», λέει η Kim Phuc. Ήταν 8 Ιουνίου του 1972 όταν άκουσε έναν στρατιώτη να φωνάζει «Πρέπει να φύγουμε, θα βομβαρδίσουν εδώ και θα μας σκοτώσουν». Μερικά δευτερόλεπτα αργότερα θα έβλεπε κίτρινες και μωβ φλόγες να τυλίγουν το ναό Cao Dai όπου η οικογένειά της είχε βρει καταφύγιο.
Το κοριτσάκι σήκωσε το κεφάλι του και κοίταξε στον ουρανό. Το έδαφος σείστηκε και έγινε μία έκρηξη ζέστης.
Η έκρηξη τίναξε το χέρι της. Τα ρούχα της έλιωσαν κι εξατμίστηκαν στο λεπτό. Τα δέντρα έγιναν πυρσοί και ο πόνος τρύπησε το δέρμα και τους μύες της.
«Θα είμαι άσχημη, δεν θα είμαι πια κανονική» σκεφτόταν. «Οι άνθρωποι θα με βλέπουν διαφορετικά». Σε κατάσταση σοκ άρχισε να τρέχει πίσω από τον αδελφό της. Δεν είδε τους ξένους δημοσιογράφους καθώς έτρεχε ουρλιάζοντας προς το μέρος τους.
Μετά έχασε τις αισθήσεις της.
Ο 21χρονος Ut, ο Βιετναμέζος φωτογράφος που τράβηξε τη φωτογραφία τη μετέφερε σε ένα μικρό νοσοκομείο. Εκεί του είπαν πως το παιδί δεν μπορούσε πια να βοηθηθεί. Αλλά εκείνος έδειξε την αμερικανική δημοσιογραφική κάρτα και απαίτησε το κορίτσι να έχει όποια φροντίδα χρειάζεται.
«Έκλαψα όταν την είδα να τρέχει. Εάν δεν τη βοηθούσα, αν πέθαινε, νομίζω θα σκοτωνόμουν», λέει.
Πίσω στο γραφείο του στη Σαϊγκόν εμφάνισε το φιλμ του. Αρχικά υπήρξαν φόβοι πως η φωτογραφία δεν θα γινόταν δεκτή λόγω της πολύ αυστηρής πολιτικής του πρακτορείου για το γυμνό.
Αλλά ο βετεράνος φωτογράφος Horst Faas της έριξε μια ματιά και ήξερε πως ήταν η φωτογραφία που θα έκανε τους κανόνες να σπάσουν. Επέμεινε στην ειδησεογραφική αξία της και κέρδισε.
Λίγες μέρες μετά τη δημοσιοποίηση της φωτογραφίας, που προκάλεσε σοκ στον κόσμο, ένας άλλος δημοσιογράφος ανακάλυψε πως το κοριτσάκι της φωτογραφίας είχε επιζήσει. Ο Christopher Wain, ανταποκριτής του βρετανικού τηλεοπτικού δικτύου British Independent Television Network, που είχε δώσει νερό στην Phuc και της είχε δροσίσει την πλάτη που καιγόταν αγωνίστηκε να μεταφερθεί στη μονάδα Barsky, τη μόνη εγκατάσταση εξοπλισμένη για την αντιμετώπιση σοβαρών τραυμάτων.
«Δεν είχα ιδέα πού βρισκόμουν και τι είχε συμβεί. Ξύπνησα στο νοσοκομείο, πονούσα φρικτά και ήμουν τρομοκρατημένη», λέει η Kim Phuc. Το 30% του σώματός της είχε σημαδευτεί από εγκαύματα τρίτου βαθμού αλλά το πρόσωπό της είχε διασωθεί. Με τον καιρό οι πληγές της άρχισαν να επουλώνονται.
«Κάθε πρωί οι νοσοκόμες μου έκαναν μπάνιο για να απομακρύνουν το καμένο δέρμα μου. Έκλαιγα και όταν δεν άντεχα άλλο τον πόνο λιποθυμούσα», θυμάται.
Η Phuc βγήκε από το νοσοκομείο 13 μήνες μετά το βομβαρδισμό. Είχε δει τη φωτογραφία του Ut που είχε εντωμεταξύ κερδίσει βραβείο Πούλιτζερ. Δεν είχε όμως συνειδητοποιήσει τη δύναμή της εικόνας αυτής. Ήθελε μόνο να γυρίσει σπίτι της και να είναι το παιδί που ήταν.
Η ζωή της έγινε κατά κάποιο τρόπο όπως ήταν. Ο Ut και κάποιοι άλλοι δημοσιογράφοι την επισκέπτονταν μέχρι που οι δυνάμεις του βορά πήραν τον έλεγχο του Νοτίου Βιετνάμ και ο πόλεμος τερματίστηκε.
Δούλεψε σκληρά και έγινε δεκτή στην ιατρική σχολή, κάνοντας πραγματικότητα το όνειρό της να γίνει γιατρός. Αλλά όλα έλαβαν τέλος όταν οι κομμουνιστές ηγέτες συνειδητοποίησαν την προπαγανδιστική αξία που θα είχε το «κορίτσι της Νάπαλμ».
Εξαναγκάστηκε να εγκαταλείψει το κολέγιο. Παρακολουθούσαν τις επισκέψεις που δεχόταν, ό,τι έλεγε. Χαμογελούσε κι έπαιζε το ρόλο της αλλά μέσα της η οργή μεγάλωνε.
«Ήθελα να ξεφύγω από εκείνη τη φωτογραφία. Κάηκα από Ναπάλμ και έγινα θύμα πολέμου αλλά μεγαλώνοντας έγινα άλλου τύπου θύμα», λέει. Στράφηκε στη βιετναμέζικη θρησκεία της αλλά δεν βρήκε απαντήσεις.
«Η καρδιά μου είχε μαυρίσει. Ευχόμουν να είχα πεθάνει σε εκείνη την επίθεση για να μην υποφέρω άλλο. Ήταν τόσο δύσκολο για μένα να κουβαλάω αυτό το βάρος με όλο το μίσος, το θυμό και την πικρία», λέει.
Μία μέρα σε μία βιβλιοθήκη βρήκε ένα αντίτυπο της Βίβλου. Για πρώτη φορά άρχισε και πάλι να πιστεύει πως η ζωή της είχε ένα σχέδιο. Και ξαφνικά η φωτογραφία που της είχε δώσει ανεπιθύμητη δημοσιότητα έγινε ευκαιρία.
Ταξίδεψε στη Δυτική Γερμανία για να δεχθεί ιατρική φροντίδα. Αργότερα κανόνισε να σπουδάσει στην Κούβα.
Στο Πανεπιστήμιο η Phuc γνώρισε έναν νεαρό Βιετναμέζο, τον Bui Huy Toan. Παντρεύτηκαν το 1992 και πήγαν ταξίδι του μέλιτος στη Μόσχα. Στην πτήση της επιστροφής στην Κούβα αυτομόλησαν σε στάση ανεφοδιασμού στον Καναδά. Ήταν επιτέλους ελεύθερη.
Τα μίντια την ανακάλυψαν να ζει κοντά στο Τορόντο κι εκείνη αποφάσισε να πάρει τον έλεγχο της ιστορίας της. Ένα βιβλίο γράφτηκε το 1999 και στη συνέχεια έγινε κι ένα ντοκιμαντέρ. Της ζητήθηκε να γίνει Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως του ΟΗΕ για να βοηθά θύματα πολέμου. Εκείνη κι ο Ut συναντήθηκαν πολλές φορές για να πουν την ιστορία τους. «Είμαι τόσο χαρούμενος που βοήθησα την Kim. Την αποκαλώ κόρη μου», λέει ο Ut που εργάζεται ακόμα για το Associated Press και πρόσφατα επέστρεψε στο χωριό Trang Bang.
Δείτε τις φωτογραφίες
Η Kim το 2010
Ο Ut επισκέπτεται την Kim το 1973
Η ιστορική φωτογραφία στο ίδιο σημείο που είχε τραβηχτεί σαράντα χρόνια πριν
Η Kim και ο Ut επισκέπτονται τη βασίλισσα Ελισάβετ
Η Kim και ο Ut στην Κούβα το 1989
Τηνημέρα του γάμου της το 1992
Με το γιο της το 1997
Ο Ut επισκέπτεται το σπίτι της Kim στο Βιετνάμ
Η φωτογραφία που σόκαρε τον κόσμο
Πηγή
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου